အိမ်ကနေ ထွက်လာခဲ့ကြတာ ကြာပြီ။ ၂၀၁၉ ကနေ အခုထိဆိုရင် ၆ နှစ်ရှိပြီ။ လာတုန်းက ဘာမှပါမလာ ကြသလို ဘယ်ဆီကိုမှန်းမသိတဲ့ ဦးတည်ချက်တွေနဲ့ အသက်လုပြေးခဲ့ကြရသူတွေ။ စစ်ဆိုတာ ရုပ်ရှင်တွေထဲက စစ်ကားတွေသာ ကြည့်ကောင်းတာလေ။ အပြင်မှာ ခံရတဲ့ဒုက္ခတွေဟာ ဘယ်ကြည့်ကောင်းပါမလဲ။ အကြောက်တရားနဲ့ ဆာလောင်မှုတွေ၊ စိုးရိမ်စိတ်နဲ့ ငတ်မွတ်မှုတွေဟာ စစ်ကြောင့်ဖြစ်လာခဲ့ရတယ်။
ရုပ်ရှင်ကားတစ်ခုရဲ့ နာမည်ကို “ စစ်ကိုမုန်းလို့ တိုက်ခဲ့သည်” လို့ ပေးကြတယ်။ စစ်ကိုမုန်းရင် တိုက်စရာ မလိုဘူး။ ဗုဒ္ဓဘာသာတိုင်းပြည်၊ ထေရဝါဒတိုင်းပြည်လေ။ ဘုရားတည်၊ ကျောင်းဆောက်၊ ဆင်ဖြူရှာပြီးတော့ စင်္ကြာဝဋေး မင်းအထာနဲ့ လူသတ်လိုက်ကြတာလဲ သူတို့ပဲ။ ဗုဒ္ဓဘာသာ မင်းကောင်း မင်းမြတ်ဆိုရင် စစ်ကိုမုန်းရင် မတိုက်တော့ ဘူး။ ကြည့်ပါလား အသောက က ကလိမ်ကကို တိုက်ပြီးတဲ့ နောက်ပိုင်း စစ်ကိုမုန်းသွားတယ်၊ စစ်ကြောင့်ဖြစ်လာရတဲ့ အကျိုးဆက်တွေကို ကြောက်ရွံ သံဝေဂတွေ ရသွားတယ်။ နောက်တော့ ငြိမ်းချမ်းရေး သမားကြီးအဖြစ်နဲ့ ကမ္ဘာ့သမိုင်းမှာ ထင်ရှားတဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ သာသနာပြုတဲ့ ဘုရင်ကြီးတစ်ပါး ဖြစ်လာခဲ့တယ်။
စစ်ကို မုန်းလို့ စစ်ကို စစ်နဲ့ ပြန်တိုက်တယ်ဆိုတာ တော်ရုံတန်ရုံတုံးတဲ့ လူပိန်းမဟုတ်ပါဘူး။ ငယ်ငယ်က သင်ခဲ့ ဖူးတဲ့ အင်းဝ၊ ဟံသာဝတီ အနှစ် ၄၀ စစ်ပွဲကိုများ အားကျလေသလား မသိတော့ပါဘူး။ အခုဆို တိုင်းရင်းသားနဲ့ စစ်တပ် အနှစ် ၈၀ စစ်ပွဲကြီး ဖြစ်တော့မယ်။ ဒါကို ကလေးတွေကိုများ သမိုင်းလို့ သင်စေချင်ရောသလား မပြောတတ်တော့ပါဘူး။ တစ်တိုင်းပြည်လုံးကို စစ်မြေပြင်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်တာ နည်းတဲ့ အပြောင်းအလဲ ကြီး မဟုတ်ဘူး။
မကြာသေးခင် ရက်ပိုင်းက ခင်မင်ရတဲ့ အစ်ကိုတစ်ယောက်က သံတွဲစစ်ရှောင် အမျိုးသမီးတွေအတွက် အမျိုး သမီး လစဉ်သုံးပစ္စည်းတွေ၊ အတွင်းခံတွေကို အလှူခံတာတွေ့တယ်။ သူ့ Post မှာ အမျိုးသမီးလစဉ်သုံး ပစ္စည်း တစ်ထုတ်ကို ကိုင်ပြီးတော့ ပုံတင်ကာ သူကိုယ်တိုင် အလှူခံထားတယ်။ ခါတိုင်းဆို ဒီလို Post တွေကို အမျိုးသမီး တွေကသာ လုပ်ကြလိမ့်မယ်။ ဒါပေမယ့် အခုတော့ အမျိုးသားတွေကပါ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဥတုဓမ္မတာ ကိစ္စတွေက အစ အလှူခံလာရတယ်။ သူတင်တဲ့ ပိုစ့်ကိုကြည့်ပြီးတော့ စိတ်ထဲမှာ တစ်ခုခုကို ကျွန်တော်ခံစား မိလိုက်တယ်။ ဒီလို အကြပ်အတည်း၊ ဒီလို ဒုက္ခတွေ ကြုံနေရတဲ့အချိန်မှာ ကျား၊ မ ခွဲခြားနေဖို့ထက် ကိုယ်တတ် နိင်တဲ့ ဖက်က ဝင်ရောက်အကူညီပေးတာဟာ အကောင်းဆုံးနဲ့ အမွန်မြတ်ဆုံးဖြစ်တယ် ဆိုတာပါပဲ။
သမီးလေး ဥတုဓမ္မတာ စပေါ်တော့ သူက ခပ်နွမ်းနွမ်းရယ်၊ နေထိုင်မကောင်းဘူး၊ သူ့အမေက အရိပ်ကျတော့ သမီးကို သင်ပေးတယ်၊ အတွင်းခံဘောင်းဘီဝတ်ဖို့ လစဉ်သုံးပစ္စည်းတွေ ဘယ်လို ဘယ်ပုံ သုံးဖို့၊ ဘယ်လို ဘယ်ပုံ စွန့် ပစ်ဖို့၊ ဒါဟာ အမျိုးသမီးတိုင်း ဖြစ်တတ်တဲ့ အရာဖြစ်သလို စိုးရိမ်မနေဖို့နဲ့ အာဟာရမျှတအောင် စားသောက်ဖို့၊ အနားယူဖို့ကအစ သင်ပေးရှာတယ်။ ပုံမှန်အချိန်တွေမှာတော့ ဒီအရာတွေက သိပ်အရေးမကြီးပေမယ့် အခုလို စစ်ပွဲတွေ ပြင်းထန်ပြီး အသက်လုပြေးနေကြရတဲ့အချိန်မှာ ဒီကိစ္စတွေဟာ အရေးကြီးလာတယ်။ ဘာဆိုဘာမှ ယူစရာ၊ သယ်စရာမရခဲ့ဘဲ ထွက်ပြေးလာကြသူတွေ၊ ကယ်ဆယ်ရေးစခန်းတွေပေါ်မှာ နှစ်များစွာနေထိုင်နေကြသူ တွေ အတွက် အတွင်းခံတစ်ထည်၊ လစဉ်သုံးပစ္စည်းတစ်ခုဟာ အရေးကြီးဆုံးကိစ္စဖြစ်လာတယ်။
ထမင်းကို ဖြစ်သလို စားနိုင်ကြပါတယ်၊ အခင်းအကျင်း မကောင်းပါစေ ဖြစ်သလို မိသားစု စုဖွဲ့ပြီး အိပ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် အရှက်တရားကိုတော့ အသက်ထက် တန်ဖိုးထားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေလေ။ အိန္ဒိယရုပ်ရှင်ကား တစ်ကား မှာ ဒီအကြောင်းလေးရိုက်ထားတာ နှစ်သက်မိတယ်။ အိန္ဒိယ လူ့အဖွဲ့စည်းရဲ့ အမျိုးသမီးတွေရဲ့ ဥတုဓမ္မတာ ကိစ္စအပေါ်ထားတဲ့ သဘောတရားတွေကို ကွင်းကွက်စွာ ပြထားပါတယ်။ ဥတုဓမ္မတာ လာရင် အိမ်အပြင်မှာ ထွက် အိပ်ရတာတွေက၊ နောက်ဆုံးတော့ အမျိုးသမီးသုံးပစ္စည်းကို တီထွင်ပြီး လူ့အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလုံးကို အတိုက်ခံ လုပ်ကာ အောင်မြင်ခဲ့ပုံတွေ အမျိုးသားတွေကရော၊ အမျိုးသမီးတွေကပါ သူ့ကို လေးစားဂုဏ်ပြုကြတာတွေ ကိုကြည့်ရတော့ တကယ်လဲ ရုပ်ရှင်ထဲက ဇာတ်လိုက်ကို လေးစားဂုဏ်ယူမိပါတယ်။
ကျွန်တော်တို့ အသိုင်းအဝိုင်းမှာ ပြည်သူပဲရှိတာ၊ အမျိုးသား၊ အမျိုးသမီး ခွဲခြားပြီး ဘောင်ခတ် သတ်မှတ်ထား လို့ရတဲ့ အချိန်မဟုတ်ဘူးဆိုတာကို သူ့ Post ကနေ သတိထားမိလိုက်တယ်။ တော်လှန်းရေး အစကနေ အဆုံး အထိ အကူညီပေးနေသူတွေဟာ ပြည်သူတွေသာဖြစ်တယ်။ ပြည်သူမရှိရင် တော်လှန်ရေးဆိုတာလည်း မရှိဘူး။ ဒီတော့ ပြည်သူတွေရဲ့ အခက်အခဲကို ပြည်သူတွေဖြေရှင်းပေးကြတာ ရိုးရှင်းလွန်းလှပါတယ်။ ဒီအချိန်မှာ အကူညီ လိုအပ်နေသူတွေကို အကူညီပေးနိုင်တဲ့ သူတွေနဲ့ ဆက်သွယ်ဆောင်ရွက်ပေးတာဟာ ပရဟိတသမားပါပဲ။ လူမှုဝန် ထမ်းသမားပဲ။
ပရဟိတ၊ လူမှုဝန်ထမ်းဆိုတာ အဖွဲ့အစည်းနဲ့ လုပ်မှ၊ ငွေကြေးနဲ့လုပ်မှမဟုတ်ပါဘူး။ ဘာကြောင့်မဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုရသလဲဆိုရင် သံတွဲကနေ ဒေသခံတွေအကုန်ရွေ့ပြောင်းကြတော့ အခမဲ့တည်းခိုကြဖို့ လိုင်းပေါ်တင်ပြီး ဖိတ်ခေါ် ကြတာတွေ၊ အခမဲ့လိုက်ပို့ပေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်ကြသူတွေ စတဲ့လူမှုဝန်ထမ်းသမားတွေရဲ့ ရိုးသားတဲ့ စိတ်ကိုတွေ့ ရတယ်။ ဒီစိတ်ဟာ “ ရက္ခိတ” စိတ်ဓာတ်ပဲ။ ထမင်းတနပ်၊ ရေတစ်မှုတ် ကအစ ဒီအချိန်မှာ အကူညီပေးနိုင်တာ ဟာ အင်မတန်မှ တန်ဖိုးကြီးလှပါတယ်။ ဒါဟာ သံတွဲရယ်လို့ မဟုတ်ပါဘူး။ ရခိုင်တစ်ပြည်လုံးမှာ ဒီလို လူမှုဝန် ထမ်းစိတ်၊ ပရဟိတစိတ်နဲ့ လူသားတွေများစွာရှိနေတယ်။ ၂၀၂၂ ခုနှစ်က ရွာထဲစစ်သားတွေဝင်လို့ ထွက်ပြေးကြ တော့ အနီးအနားက ရွာတစ်ခုကိုရောက်သွားတယ်။ အဲဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ ယောက်ျား ၆ ယောက်ပါတယ်။ အိပ်ကလေးက သေးသေးလေးရယ်။ ဒါပေမယ့် တကယ့် ဧည့်သည်အလည်လာသလို ချက်ပြုတ်ကျွေးမွေးကြတာ အမှတ်ရမိတယ်။ ရခိုင်က ပရဟိတ သမားတစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့ ဝေဟင်အောင် တင်တဲ့ပိုစ့်တွေကို ကြည့်ရင် အလှူ ရှင်တွေဟာ မိမိတို့တတ်နိုင်တဲ့ဖက်က လှူဒါန်းနေကြတာကို သိသာတယ်။ သောင်းဂဏန်းကအစ မိမိတို့ရဲ့ တတ် နိုင်သလောက်လှူဒါန်းနေကြတာတွေကို နေ့စဉ်တွေ့ရတယ်။
ပြည်သူတွေရဲ့ ဒုက္ခကိုပြည်သူတွေရဲ့ ချွဲနဲစာလေးနဲ့ လှူဒါန်းမှုတွေဟာ အင်မတန်မှ မွန်မြတ်လှတဲ့အလှူ တွေဖြစ်ပါ တယ်။ အမျိုးသမီးဆိုတာ အသက်ထက် အရှက်တရား၊ ကိုယ်ကျင့်သိက္ခာကိုတန်ဖိုးထားတဲ့ အမျိုးသမီးတွေ အခုတော့ အသက်ကို ဖက်ကလေးနဲ့ထုတ် လွတ်ရာခရီးကြမ်းကို အဝတ်တထည် ကိုယ်တစ်လုံးနဲ့ ခရီးဆက်လာ လိုက်ကြတာ သူ့တို့ရဲ့ မျက်ဝန်းတွေမှာ မျက်ရည်တွေဥလို့။
အမျိုးသမီးတွေဆိုတာ ကျွန်တော်တို့ပြည်ရဲ့မိခင်တွေ၊ ကျွန်တော်တို့ အစ်မတွေ၊နှမတွေ၊သမီးတွေဖြစ်တယ်။ သူတို့ရဲ့ ခက်ခဲမှုတွေကို ကူညီနိုင်ဖို့ စစ်တလင်းမှာ ထမင်းတလုပ်၊ ရေတမှုတ်၊ ဂွမ်းထုတ်တစ်ခု အလိုရှိနေပါတယ်။